Konunun başlığından yola çıkarak öncelikle açıklamalarla başlayalım.Disleksi: Nörogelişimsel bozukluklar başlığında yer alan Özgül Öğrenme Güçlüğü tanısının alt tiplerinden biridir. Sözcük ve harflerle ilgili zorluk yaşamak anlamına gelir. Erkek çocuklarında kız çocuklarından daha fazla görülmektedir ve kalıtsal olabilir. Birbirine benzeyen harflerin karıştırılması en belirgin işaret olarak kabul edilir.
Özgül Öğrenme Güçlüğü; olası bir beyinsel işlev bozukluğu veya duygusal/davranışsal hasara bağlı olarak, dil, konuşma, okuma, yazma, aritmetik ya da okul yaşantısı için gerekli olan diğer süreçlerin birinde ya da bir kaçında görülen bozukluk, gerileme ya da gelişimsel gecikme olarak tanımlanır ve öğrenme güçlüğünün zihinsel engel, duyusal yoksunluk, kültürel veya eğitsel faktörlerin bir sonucu olmadığı açıkça ifade edilir. (Kirk, 1962). Geniş anlamıyla, beklenmedik ya da açıklanamayan okuma, yazma ya da hesaplamayı öğrenme sorunları, daha kesin tanımıyla, bu etkileri yaratan bir nörolojik bozukluğu anlatan terim denebilir. Tanı koyulurken genellikle eleme yöntemi uygulanır, yani tanı alacak çocuğun diğer tüm olasılıkları elendikten sonra tanı konur.
Özgül Öğrenme güçlüğü olan çocuklarda;
- Ortalamanın altında akademik başarı performansı (okuma/yazma/matematik)
- Bir ya da birden fazla alanda ortalamanın altında performans gösterirken, diğer alanlarda ortalama düzeyde ya da ortalamanın üzerinde performans gösterme
- Zeka düzeyleri ortalama ya da ortalamanın üzerinde, görme ve işitme duyuları normal olan, yazılı ya da sözel sözcük veya sayı gibi belirli tipte bilgileri kavrama, işlemleme, hatırlama ya da ifade etmede problemlerin olması gibi belirleyici özellikler görülür.
 |
- >>Nöropsikolojik ve gelişimsel öğrenme güçlükleri
- - Biyolojik ve genetik nedenler
- - Algısal - motor problemler
- - İşlemleme eksiklikleri
- - Bellek bozuklukları
- >>Akademik başarıya dayalı öğrenme bozuklukları
- - Dil ve okuma bozuklukları
- - Dyslexia/Disleksi ( Okuma bozuklukları)
- - Agraphia (Yazma bozuklukları)
- - Dyscalculia/Diskalkuli (Matematik bozukluğu) şeklinde bir çok alt sınıfı olan bir bozukluk türüdür.
Dyslexia/Disleksi olan çocukların genel özellikleri ise şöyledir;
-Konuşma ya da okumada söz dizimine ilişkin hatalar yaparlar.
-Okuma sırasında ''b'' ve ''p'' gibi yazılışları birbirine benzeyen harfleri karıştırırlar.
-Okurken bağlaçları ve kısa sözcükleri atlarlar.
-Sözcüklere hece ekler veya tersine çevirerek okurlar.
-Kelimeler arasında duraklar veya üst üste tekrar okurlar.
-Yavaş ya da çok hızlı, vurgusuz okuma, kelimeleri hatalı okuma şeklinde okuma bozuklukları gözükür.
Her gün gazetede, dergide veya herhangi başka bir yazılı/sözlü kitle iletişim araçlarında konuyla ilgili bir çok yanlış bilgiler paylaşılıyor ve aileler bunları okuyor, malesef yanlış bilgi sahibi oluyorlar. Bu bilgi kirliliği ise zaten yeterince kaygılı ve karışık durumda olan aileleri olumsuzluklara daha çok sürüklüyor ve beklentilerini gerçeklikten uzaklaştırıyor. Bütün bu zincirlemeden ise en çok çocuklar etkileniyorlar. Bu nedenle, yazının bundan sonraki kısmı yanlış bilinenleri düzeltmek şeklinde devam edecek.
Yanlış bilgi-1- ''Her öğrenme güçlüğü olan çocuk, disleksidir.''Doğrusu: Her öğrenme güçlüğü tanısı almış çocuklar ya da bireyler ''disleksi'' değildir. Öğrenme güçlüğünün yukarıda da görüldüğü üzere bir çok alt tipi vardır ve disleksi sadece bu tiplerden birisidir.
Yanlış bilgi-2- ''Her öğrenme güçlüğü olan çocuk, üstün zekalı/üstün yeteneklidir.''
Doğrusu: Her öğrenme güçlüğü olan birey üstün zekalı/üstün yetenekli değildir. Öğrenme güçlüğü olan bireyler zihinsel engel problemi olmayan bireylerdir. Kalıtımsal ve çevresel faktör etkisine bağlı olarak, diğer normal gelişim gösteren çocuklarda olduğu gibi, normal ya da yüksek IQ puanına sahip olabilirler.
Yanlış bilgi-3- ''Tüm öğrenme güçlüğü olan çocuklar, aynıdır.''
Doğrusu: Bu tanıyı almış bazı çocuklar benzer özellikler taşıyabilirler fakat bir çoğu, öğrenme ve davranış biçimleri bakımından kendi içlerinde farklılık göstermektedirler. Örneğin; bir çocuk sadece yazma ve okuma bozuklukları gösterirken, bazıları sadece matematik bozuklukları yaşayabilir ya da bir kısmı matematik ve okuma alanlarının her ikisinde birden problem yaşarken, bazı çocuklar matematik ve okuma alanında hiçbir güçlükle karşılaşmayabilir.
Yanlış bilgi-4- ''Disleksik çocuklar, ''b'' ve ''d'' gibi harflerin yazarken karıştırırlar.''
Doğrusu: Disleksik çocuklar ''b,d,p'' gibi harflerin yazılışlarını değil, okunuşlarını karıştırırlar. ''B,p,d'' gbi benzer harflerin yazılışını karıştıran çocuklar, ''agraphia'' yani yazma bozuklukları olan çocuklardır. Ancak agraphia, disleksi ile beraber ya da ayrı görülebilir.
Yanlış bilgi-5- ''Öğrenme güçlüğü olan çocuklar, okuma yazma öğrenemezler.''
Doğrusu: ''Öğrenme güçlüğü olan çocuklar, okuma/yazma, matematik gibi becerileri öğrenebilirler. Ancak diğerlerinden farklı olarak, doğru yaklaşım, doğru müdahale ve ''özel eğitim'' gerekir.
Yanlış bilgi-6- ''Okuma/yazma öğrendikten sonra, öğrenme güçlüğü tamamen ortadan kalkar.''
Doğru: Öğrenme güçlüğüne özgü, dikkat problemleri, karar vermede güçlük yaşama gibi bazı özelliklerin, ileri ki dönemlerde de etkileri devam edebilmektedir.
Yanlış-7- '' Dikkat eksikliği ile öğrenme güçlüğü aynı şeydir.''
Doğrusu: Dikkat eksiliği ve hiperaktive bozukluğu, başka bir tanıdır ve kesinlikle öğrenme güçlüğü ile aynı şey değildir. Fakat dikkat eksikliği ve hiperaktive bozukluk görülen birçok çocuk, aynı zamanda öğrenme güçlüğü tanı kriterlerini de gösterir, yanı bu iki sorun tipi çakışır. Öte yandan, öğrenme güçlüğü tanısı alan çoğu çocukta dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluk görülmeyebilir.
Son söz olarak; bazı çocuklar özgül öğrenme bozuklukları alt tiplerinden sadece birinin özelliklerini gösterirken, bazıları birkaçının özelliklerini bir arada gösterebilirler. Özgül öğrenme güçlüğü/bozukluğu tanısı almış bir çocuk, tanının alt tipi her ne olursa olsun, özel gereksinimli bir çocuktur. Hayata daha kolay uyum sağlaması, bağımsızlığını kazanması ve performans düzeyinin en iyi seviyeye çıkabilmesi için, bireysel eğitim programı hazırlanarak, özel eğitim görmesi gerekir. RAM raporu olan her çocuğun, ''özel eğitim almak'' yasal hakkıdır. Kendi çocuğunuzda veya etrafınızdaki bir çocukta bu tür davranışları sürekli olarak görüyor ve şüpheleniyorsanız, vakit kaybetmeden bir uzmana başvurun.
Lütfen unutmayın ki; ''HER ÇOCUK ÖĞRENİR.''
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder